Je wel eens chagrijnig voelen is helemaal niet erg. Maar als je regelmatig zo geïrriteerd bent dat zelfs je gezinsleden en vrienden je liever vermijden, is er meer aan de hand. Mindfulness-expert Marisa Garau gaat in dit artikel in op de oorzaken van chagrijnig zijn, en biedt belangrijke inzichten om deze vervelende gewoonte snel af te leren.
Negatieve lens
Het leven is niet altijd rozengeur en maneschijn, en het is dan ook niet verwonderlijk dat je je wel eens chagrijnig voelt. Daar is niets mis mee. Maar sommige mensen voelen zich elke dag chagrijnig. Op de één of andere manier zitten ze nooit lekker in hun vel, en zijn sterk geneigd om elke gebeurtenis door een negatieve lens te bekijken. Dit maakt het leven een uiterst moeizame aangelegenheid. Niet alleen lijkt alles altijd tegen te zitten, ook wordt het steeds moeilijker om betekenisvolle relaties aan te gaan. Want laten we eerlijk zijn: regelmatig chagrijnig zijn is niet echt een aantrekkelijke eigenschap, en niet veel mensen zullen er geduld mee hebben.
Symptoombestrijding
Als jij ook vaker chagrijnig bent dan je lief is, en je inziet dat je slechte buien een negatieve impact op je leven hebben, is het verstandig om eens met nuchtere ogen naar de oorzaken van je negatieve buien te kijken. Misschien heb je geprobeerd om je chagrijn stoer weg te lachen, of misschien merk je dat je je steeds meer in jezelf terugtrekt.
Dit zijn logische reacties, maar kunnen nooit een duurzame oplossing bieden. Op deze manier deal je immers niet met de oorzaak van je chagrijn… maar probeer je slechts de negatieve effecten te verminderen: symptoombestrijding dus. Het is stukken efficiënter om dit probleem bij de wortel aan te pakken, en jezelf voor eens en altijd van je chagrijn te bevrijden.
De oorzaken van chagrijnig zijn
Je regelmatig chagrijnig voelen kan verschillende oorzaken hebben.
Hormonen
Je kunt last hebben van hormoonschommelingen of zelfs van een schildklierziekte, waardoor je lichaam teveel of te weinig hormonen aanmaakt. Dit kan een heuse eye-opener zijn, want je bent geconditioneerd om te denken dat een boze bui je eigen schuld is en zo geef je jezelf er al snel van langs. Maar soms ligt de oorzaak op fysiologisch vlak, en kun je domweg niets doen aan je chagrijnige buien. Het is dan ook verstandig om je bloed te laten testen op onregelmatigheden wanneer je vaak down en onhebbelijk bent.
Slecht slapen
Niets is zo ondermijnend voor zowel je fysieke als emotionele gezondheid als slecht slapen. Je komt maar niet in slaap en ligt uren te woelen totdat je uitgeput wegzakt in een onrustige slaap. Of je schiet tegen het einde van de nacht opeens wakker en kan niet meer in slaap komen. Je dommelt pas weer in vlak voordat de wekker gaat, waardoor je gebroken wakker wordt. Een chronisch gebrek aan slaap put je enorm uit en tast je dagelijks functioneren ernstig aan. Niet voor niets zetten militairen het onthouden van slaap dankbaar in als effectieve marteltechniek, omdat het gevangenen zonder enig bloedvergieten emotioneel breekt en tot bekentenissen dwingt.
Een overactief ego
Een derde oorzaak van chagrijnig zijn is een overactief ego. Als je volledig gedomineerd wordt door je denken, zal dat je altijd aansporen om te focussen op negativiteit en bedreigingen. Dit is een instinctief overlevingsmechanisme wat ons als mensheid altijd goed gediend heeft, dus er is feitelijk niets mis mee. Het wordt echter problematisch als jij (als eigenaar van je ego) geen paal en perk stelt aan de constante stroom waarschuwingen van het ego. Dan begint het ego je volledig te overheersen en kun je je uiteindelijk niet anders dan cynisch en chagrijnig voelen.
De kracht van mindfulness
Chagrijnig zijn kan dus zeer diverse oorzaken hebben. Het goede nieuws is dat al die verschillende oorzaken met één en hetzelfde middel aangepakt kunnen worden: mindfulness. Waarschijnlijk schiet je nu in de lach 🙂 ”Een beetje zweverig gaan zitten mediteren gaat al mijn chagrijnige buien oplossen? Yeah right.”
Goedkope paniek
Omdat mindfulness vaak geassocieerd wordt met mediteren, is het niet zo vreemd dat het op veel mensen als regelrechte woo-woo overkomt. Het grote misverstand is dat mediteren het stopzetten van je gedachten zou zijn… maar we kunnen het denken helemaal niet stopzetten. Denken is een autonoom proces zoals ademhalen, en gaat altijd door, ook ’s nachts als we slapen. Mediteren is dan ook niet ‘wegraken’ of ‘je hoofd leegmaken’, maar het tegenovergestelde: alle gedachten nuchter observeren. Je wilt tijdens een meditatie zien wat je brein eigenlijk allemaal aan gedachten produceert. En zodra je daar inzicht in hebt, zul je zien dat de meeste van je gedachten behoorlijk onzinnig zijn, vol goedkope paniek en irreëel drama.
Aandacht
Een ander aspect van mindfulness wat maar weinig mensen kennen, is dat je helemaal niet hoeft te mediteren om toch mindfulness toe te passen. Mindfulness is namelijk: aandacht opbrengen voor alles wat je doet en meemaakt, in plaats van gedachteloos door je leven te slaapwandelen en elk klusje op de automatische piloot af te handelen. Mediteren is slechts één manier om aandacht te leren opbrengen, maar het gewone leven biedt talrijke manieren om mindfulness in te zetten en je focus aan te scherpen.
Drama queen
Waarom zou je mindfulness willen aanleren? Mindfulness is zo effectief omdat het een oplossing voor al onze menselijke problemen biedt. Het leert je om met nuchtere ogen naar je eigen denken te kijken. En dat is belangrijk, omdat het denken een onverbeterlijke drama queen is en ontiegelijk graag ellende creëert… zelfs als er niets aan de hand is. Kijk maar: heeft je manager een keer een offday en reageert ze geïrriteerd en kortaf… dan springt je ego meteen op met paniekerige praatjes als: Misschien is ze wel heel ontevreden over me, ik word vast ontslagen, wat moet ik dan? Dan wordt het nooit meer wat met mij, help!
Domme kletspraatjes
Als je je denken een tijdje consequent observeert, zul je zien dat het ego allerlei onschuldige aanleidingen aangrijpt om vette paniek te zaaien.
Maar wanneer je niet weet dat dit proces zich in je hoofd afspeelt… kun je niets anders dan al die paniekzaaierij blind geloven, en val je regelmatig ten prooi aan negatieve buien. Je denkt dat je geïrriteerde baas de werkelijke oorzaak is van jouw problemen. Maar in werkelijkheid is de oorzaak in je eigen hoofd ontstaan, door het ego dat je nu eenmaal altijd allerlei domme kletspraatjes op de mouw spelt — waarin jij altijd de rol van het machteloze slachtoffer speelt. Zolang je niet snapt dat dit hoort bij het menselijke denkproces, denk je dat alles wat je ego aan gedachten produceert de absolute waarheid is. En dan word je voortdurend heen en weer geslingerd door intense emoties en ben je altijd boos, bang, in paniek of verdrietig.
Vicieuze pieker-cirkels
Dit soort intense emoties — opgewekt door out-of-control denken — beïnvloeden je hormoonhuishouding, verstoren je slaappatroon en zorgen ervoor dat je jezelf voortdurend vastzet in benauwende pieker-cirkels… wat weer zorgt voor nog meer hormoonschommelingen, nog slechter slapen en nog meer piekeren. Het is een vicieuze cirkel waar je steeds een stukje dieper in wegzinkt. De enige duurzame manier om uit dit proces te stappen is om je eigen denken te gaan observeren, en bewust de automatische piloot uit te schakelen.
Doe-het-zelf
Lijd je onder chagrijnige buien die je steeds vaker het leven zuur maken, dan is het raadzaam om mindfulness te gaan toepassen. En dat is gelukkig helemaal niet moeilijk. Want voor mindfulness heb je namelijk niets nodig. Geen ingewikkelde apps, geen intensieve persoonlijke begeleiding, en zeker geen diepgravende psycho-analyse. Je kunt het helemaal zelf, en hebt er niemand voor nodig.
Speelruimte
Met mindfulness grijp je de macht over je eigen denken terug. Het denken is er namelijk voor jou: om in jouw dienst te staan en oplossingen voor praktische problemen te bedenken. Het moet niet teveel speelruimte krijgen, want dan gaat het je overheersen en zal het je in eindeloze pieker-sessies trekken die helemaal niets oplossen en je alleen maar mentaal uitputten. Mindfulness helpt je weer om de meester in plaats van de slaaf van je denken te worden, waardoor je je al snel een stuk opgeruimder en positiever zult voelen.
In mijn verdiepingsartikel over chagrijnig zijn vind je een praktisch stappenplan om je chagrijn snel de baas te worden, waarmee de hormoonhuishouding zal normaliseren, je slaapproblemen zullen afnemen en je je pieker-gedrag effectief afleert.
Marisa Garau
Marisa Garau runt GrowingMindfulness.nl, een populair platform voor mindfulness-zonder-zweverigheid wat 200.000 bezoekers per jaar trekt. Omdat zij altijd ondernemer is geweest en tien jaar lang haar eigen reclamebureau in Amsterdam leidde, is haar aanpak down-to-earth en resultaatgericht. Marisa woont sinds 2007 op een landgoed in Nieuw-Zeeland waar ze haar eigen olijfolie produceert. Ze doneert talloze guest posts aan landelijke media in Nederland en Nieuw-Zeeland, en schrijft mindfulness-boeken en Engelstalige historische romans. Ook specialiseert ze zich in craniosacraal-therapie voor huisdieren, en beoefent ze de nobele kunst van traditioneel boekbinden.
Wat zijn de prijzen van de verzwaringsdeken van jullie? En kan ik deze ook in de zomer gebruiken?
Bedankt voor het artikel.