Slapeloosheid is een fenomeen waardoor u structureel moeite heeft met slapen. Iedereen zal ooit wel een periode kennen waarin hij of zij moeite heeft met slapen. Slapeloosheid komt dus veel voor en bij veel mensen en het is niet ongewoon dat u dit ook ervaart. Dit kan worden veroorzaakt door een korte periode waarin er veel stressvolle situaties zich voordoen. Wanneer de stressvolle periode weer voorbij is, kan het mogelijk zijn dat u ook weer beter slaapt.
Er is ook een groep waarvoor de slapeloosheid niet meer overgaat. Dit geldt voor ongeveer dertig procent van de mensen. Dit heet chronische slapeloosheid en is iets anders dan het niet kunnen slapen vanwege een stressvolle periode. De definitie van het hebben van chronische slapeloosheid is als volgt.
1. U heeft moeite met inslapen. De periode tot het inslapen duurt langer dan u zou willen.
2. U heeft moeite met de gehele nacht doorslapen. U wordt tijdens het slapen vaak wakker.
3. U heeft moeite met slapen totdat de wekker gaat en wordt vaak wakker voordat de wekker gaat. Het kan hierbij zelfs voorkomen dat u niet meer kunt slapen totdat de wekker gaat.
Wanneer u aan slapeloosheid lijdt komen bovenstaande symptomen ongeveer 3-4 keer per week voor gedurende een maand of 3. Dan kunt u spreken van het hebben van slapeloosheid. Dit kan negatieve effecten hebben voor uw prestaties overdag.
Het niet goed kunnen slapen vanwege slapeloosheid heeft veel effect op uw dagelijkse leven. Het kan zijn dat u meer moeite heeft met het concentreren op uw werk of school. De oplettendheid hierbij neemt ook af en uiteindelijk daalt de algehele productiviteit.
Daarnaast kunt u vaker en sneller negatieve emoties ervaren. Deze emoties veel negatieve gevoelens zoals geïrriteerdheid, het hebben van een slecht humeur of ongerust zijn. Emoties zoals het ervaren van stress en angst zijn ook niet ongebruikelijk.
De emoties kunnen, naarmate de tijd vordert, ook steeds heftiger worden. Het stapelt zich als het ware op.
Primaire en secundaire slapeloosheid
Slapeloosheid kan worden onderverdeeld in primaire en secundaire slapeloosheid. Bij primaire slapeloosheid is de slapeloosheid eigenlijk het probleem op zich. Bij secundaire slapeloosheid liggen andere interne of externe oorzaken ten grondslag aan de slapeloosheid van een persoon. Secundaire slapeloosheid komt ongeveer in de helft van de slapeloosheid gevallen voor.
Qua slapeloosheid is één van de meest voorkomende vormen de psychofysiologische vorm. Deze vorm van slapeloosheid kan niet worden gerelateerd aan een fysieke of mentale aandoening. De psychofysiologische is eigenlijk een interactie tussen de psychologie en fysiologie (het lichaam). Dit wordt ook wel de primaire slapeloosheid genoemd, primaire slapeloosheid heeft geen onderliggend probleem, de slapeloosheid is hierbij het probleem.
Er is sprake van secundaire slapeloosheid wanneer de problemen worden veroorzaakt door een onderliggend probleem (zoals stress of zelfs chronisch geluidsoverlast). Dit is ook één van de redenen waarom een gedeelte van de mensen met slapeloosheid ook een mentale of fysieke ziekte hebben. Ook ziektes zoals hart-en vaatziekten en kanker vallen in deze categorie.
Daarnaast zijn er veel externe perikelen die problematiek opleveren in het in slaap vallen. Deze perikelen kunnen zo klein zijn als geluidsoverlast, te veel licht in de kamer of een verkeerde temperatuur om goed in te kunnen slapen.
Wanneer u vermoedt dat uw slapeloosheid is gecorreleerd aan een onderliggende ziekte, dus een secundaire slapeloosheid heeft, raadpleeg dan uw arts.
Wanneer u last heeft van primaire slapeloosheid kan een zware deken kopen een goede oplossing zijn. De zware deken zorgt voor een veilig en geborgen gevoel tijdens het slapen. Hierdoor slaapt u sneller in en slaapt u dieper en vaster.
Met de verzwaringsdeken kunt u beter in slaap vallen en beter doorslapen zonder gebruik te maken van slaapmiddelen.
Risico op slapeloosheid
Er zijn verschillende aspecten van het leven die meewegen in hoe goed u kunt slapen. Iedereen loopt risico om last te ondervinden van slapeloosheid. Er zijn een aantal aspecten in het leven waardoor de risico groter wordt op slapeloosheid. Wij benoemen hieronder een aantal van deze.
De leeftijd
Naarmate u ouder wordt, neemt de kans op slapeloosheid toe. Wij doelen hier vooral op secundaire slapeloosheid, waarbij een fysieke of mentale aandoening ten grondslag ligt aan de slapeloosheid. Ook de kleine dingen wegen hierin mee zoals het vaker moeten plassen ’s nachts of lichte fysieke ongemak ervaren.
Vrouw of man zijn
Bijna iedereen zal een periode van slapeloosheid ervaren, dat staat vast. In een stressvolle periode kan er al snel sprake van slapeloosheid zijn. De vrouw heeft grotere kans op het krijgen van een periode van slapeloosheid. Dit komt door een aantal ervaringen zoals de menopauze, zwangerschap, moederschap of de cyclus. Al deze dingen kunnen zwaar meewegen in het krijgen of ontwikkelen van een slaapstoornis.
Gespannen zijn of piekeren
Spanning ervaren, piekeren of een stressvolle periode hebben is één van de meest voorkomende redenen dat mensen een slaapstoornis ontwikkelen. S’ nachts wakker liggen vanwege het piekeren komt veel voor. Piekeren kan bijvoorbeeld de waakzaamheid verhogen (met daarbij eventueel zelfs de hartslag).
Depressiviteit
Depressiviteit kan een aanzienlijke impact op de kwaliteit van het slapen hebben. Depressiviteit verstoord ook het slaapritme waardoor de kwaliteit hiervan achteruitgaat. Het heeft ook impact op de hoeveelheid slaap dat iemand nodig heeft. Deze impact is ook weer een verstoring in het slaapritme.
Erfelijke bepaling
Slapeloosheid is tevens erfelijk bepaald. Het kan zijn dat iemand in uw familie lijdt aan slapeloosheid en dat u het hierdoor ook heeft. Dit kunt u zelf nagaan bij uw familie.
Het is tevens ontdekt dat het erfelijk bepaald is of iemand een nachtbraker of ochtendmens is. Dit kan ook meewegen in het algehele ritme van iemand.
Kunnen relaxen
Niet iedereen kan even makkelijk “het systeem uitschakelen”. Het kan voorkomen dat iemand daar wat langer voor nodig heeft. Dit kan ook een grote impact hebben op hoe lang het duurt om in slaap te vallen.
Lage sociaaleconomische status
Mensen met een lager inkomen, een lagere opleiding of met minder woonmogelijkheden hebben in de praktijk ook gemiddeld meer stress. Deze stress kan ook ervoor zorgen dat u minder goed slaapt. Dit kan zowel meewegen in de tijd dat het duurt om in te slapen als de kwaliteit van de slaap zelf.
Deze risicofactoren bepalen niet direct uw kwaliteit slaap. Er zijn talloze factoren die meewegen in het risico op primaire-of secundaire slapeloosheid. Bovenstaande factoren zijn een greep hieruit die vaak voorkomen. Wanneer u zich kan vinden in een aantal van bovenstaande factoren, betekent dit niet direct dat u ook echt lijdt aan slapeloosheid.
Algemene triggers van de risicofactoren
Er zijn ook een aantal algemene waardoor u kunt lijden aan slapeloosheid. U kunt het zo bekijken. Er zijn een aantal initiële risicofactoren waardoor u een hoger risico loopt op het ontwikkelen van een slaapstoornis of het krijgen van slapeloosheid. Stress is hierbij de eerste ook de meest voorkomende trigger van slapeloosheid. Bij het hebben van een zware of onwennige dag kan dit zich al voordoen. Wanneer u een keer niet goed slaapt, kan dit een kettingreactie ontlokken voor de volgende nachten.
Met name wanneer er structureel te veel wordt geëist van de geest kan dit zich voordoen. Gevoelens of emoties zoals angst, stress, zorg bedroefdheid kunnen een trigger vormen voor het ontwikkelen van een periode van slapeloosheid. Onderstaande kunt u een aantal van deze triggers terugvinden.
Hoewel hierboven krachtige triggers worden vermeld, komt het niet vaak voor dat deze permanent zijn. Veel triggers zijn van korte duur, waardoor het mogelijk is om hier na verloop van tijd ook weer van af te komen.
Slapeloosheid duurt daarentegen wel vaak langer dan de onderliggende risicofactoren of triggers die dit veroorzaken. De slapeloosheid duurt langer doordat het ook psychologische aspecten in het geding brengt. Na verloop van tijd is de trigger weg, maar blijft het gepieker over het niet kunnen slapen. Dit is dan, op dat moment, eigenlijk de enige causale oorzaak van het niet kunnen slapen.
Dit is iets om goed over na te denken en om als conclusie dit artikel af te sluiten. Het uiteindelijke gepieker kan op termijn de enige oorzaak van de slapeloosheid zijn. Dit wordt dan weer, waar het eens secundaire slapeloosheid werd genoemd, nu primaire slapeloosheid genoemd.
Interessant artikel! Ik slaap de laatste tijd niet goed en dit heeft me echt geholpen .
Bedankt voor het artikel.